Sylwetki polskich samolotów: PZL TS-8 Bies

W kolejnym artykule z serii Sylwetki polskich samolotów prezentujemy rys historyczny polskiego samolotu szkolno-treningowego PZL TS-8 Bies.

PZL TS-8 Bies to polski samolot szkolno-treningowy, który odegrał kluczową rolę w szkoleniu pilotów lotnictwa Ludowego Wojska Polskiego w latach 50., 60. i 70. XX wieku. Został zaprojektowany przez zespół inżynierów pod kierownictwem mgr inż. Tadeusza Sołtyka. Jego konstrukcja, osiągi i predyspozycje szkoleniowe uczyniły go jednym z najważniejszych samolotów szkolno-treningowych w historii polskiego lotnictwa.

Historia powstania PZL TS-8 Bies

Prace nad PZL TS-8 Bies rozpoczęły się na początku lat 50. XX wieku. Celem projektu było stworzenie nowoczesnego samolotu szkoleniowego, który zastąpiłby przestarzałe maszyny używane wówczas w polskich szkołach lotniczych. Prototyp TS-8 po raz pierwszy wzbił się w powietrze w 1955 roku. Po pomyślnych testach, w 1957 roku rozpoczęto seryjną produkcję samolotu najpierw na Okęciu (10 sztuk), a następnie w zakładach lotniczych w Mielcu.

Międzynarodowy Salon Lotniczy Paryż 1957

W 1957 roku PZL TS-8 Bies, o oznaczeniu SP-GLH, został zaprezentowany na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu. Przed wystawą samolot otrzymał specjalne malowanie oraz dodatkowy zbiornik paliwa o pojemności 80 litrów pod skrzydłem, co umożliwiło bezpośredni lot z Warszawy do Paryża. Pilotować samolot miał inż. Andrzej Abłamowicz. W tym czasie podróże służbowe za granicę wymagały uzyskania paszportu. W związku z tym Abłamowicz otrzymał swoje dokumenty i czek do realizacji w paryskim banku, niemal na ostatnią chwilę.

Podczas planowanego przelotu do Paryża, pilot zatrzymał się najpierw w Brukseli, gdzie niestety gęsta mgła spowodowała opóźnienie kolejnego etapu podróży. Powstał problem finansowy związany z opłatą lotniskową i noclegiem. Sytuacja została rozwiązana dzięki życzliwości miejscowego portiera, który poinformował Abłamowicza, że kapitan statku powietrznego może otrzymać pożyczkę na podstawie czeku wystawionego na bank w Paryżu. Dzięki temu pilot mógł bez przeszkód kontynuować podróż, a po przylocie do stolicy Francji całość pożyczki niezwłocznie zwrócił.

Konstrukcja i charakterystyka PZL TS-8 Bies

PZL TS-8 Bies to jednosilnikowy dolnopłat z podwoziem chowanym w układzie trójkołowym. Samolot wykonany był głównie z metalu, co stanowiło znaczący krok naprzód w porównaniu z wcześniejszymi częściowo metalowymi lub drewnianymi konstrukcjami. Napędzany był silnikiem  WN-3 o mocy 330 KM, który umożliwiał osiągnięcie prędkości maksymalnej do 317 km/h.

Wersje i rozwój PZL TS-8 Bies

W trakcie produkcji powstało kilka wersji TS-8, w tym TS-8 BI, TS-8 BII i TS-8 BIII, które różniły się głównie wyposażeniem i udoskonaleniami technicznymi. Wersje te były stopniowo wprowadzane, aby sprostać rosnącym wymaganiom szkoleniowym oraz technologicznym. Samolot mógł być wyposażony w 1 wielokalibrowy karabin maszynowy kal. 12.7 mm UBK i 2 wyrzutniki bomb 50 kg.

Znaczenie i użytkowanie

W sumie PZL TS-8 Bies był szeroko wykorzystywany w polskich szkołach lotniczych do zaawansowanego szkolenia pilotów. Był to samolot niezwykle ceniony za swoje właściwości lotne, prostotę obsługi oraz niezawodność. Dzięki niemu wielu polskich pilotów zdobyło niezbędne umiejętności pilotażu.

Bibliografia

1. Cynk, Jerzy B. „Polish Aircraft 1893-1939.” Putnam Aeronautical Books, 1971.
2. Glass, Andrzej. „Polskie konstrukcje lotnicze 1945-1980.” WKiŁ, 1984.
3. Taylor, John W.R. „Jane’s All the World’s Aircraft 1960-61.” Sampson Low, Marston & Co. Ltd., 1960.
4. http://opisybroni.pl/ts-8-bies/