Dassault Rafale, jest francuskim myśliwcem, który po raz pierwszy w powietrze wzbił się w drugiej połowie lat 80. W ostatnich latach maszyna, po wielu modyfikacjach zdecydowanie zyskała na popularności ponieważ stała się drugim najczęściej kupowanym myśliwcem, ustępując tym samym amerykańskiemu Lockheed Martin F-35. Zamówienie na ten wszechstronny samolot, zdolny do prowadzenia misji dominacji powietrznej, rozpoznania i wsparcia naziemnego, złożyło wiele państw, w tym Grecja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Indonezja, Egipt, Katar i Chorwacja, a także Francja. Wraz z ponad 495 zamówieniami tylko w 2024 roku, zaczęły pojawiać się pytania dotyczące zdolności firmy Dassault do sprostania temu popytowi. Atrakcyjność samolotu wynika przede wszystkim z jego solidnych osiągów, znacznej ładowności i zaawansowanych systemów elektronicznych. Trudno więc się dziwić, że maszyna stanowi bardzo dobrą alternatywę dla amerykańskich i rosyjskich myśliwców.
Od koncepcji z lat 70. do współczesnej potęgi
Koncepcja samolotu powstała jeszcze w latach 70. Francuskie siły powietrzne i marynarka wojenna dążyły do stworzenia jednolitej platformy zastępczej, która mogłaby zmniejszyć koszty rozwoju i zwiększyć potencjalną sprzedaż.
W połowie lat 70. francuskie ministerstwo awiacji rozpoczęło badania nad nowym uzupełnieniem dla Dassault Mirage 2000, co zaowocowało programem Future European Fighter Aircraft. Francja, przy współpracy z Włochami, RFN, Hiszpanią i Wielką Brytanią, starała się stworzyć nowy filar europejskiego lotnictwa wojskowego, co doprowadziło do powstania samolotu Eurofighter Typhoon. Jednak różnice w projektach między krajami skłoniły Francję do realizacji własnego programu. W przeciwieństwie do innych europejskich myśliwców rozwijanych w tamtym okresie, Rafale został zbudowany w całości we Francji.
Co stanowi o dobrej opinii Rafale?
Myśliwiec został zaprojektowany głównie z myślą o realizacji misji związanych z dominacją powietrzną, rozpoznaniem, zakłócaniem sygnału i wsparciem naziemnym. Oczywiście samolot może pełnić z powodzeniem również inne role. Każdy myśliwiec jest w stanie przenosić ładunki o łącznej masie ponad 9 ton na 14 węzłach uzbrojenia(pylonach), czyli elementach konstrukcji, przystosowanych do przenoszenia różnego rodzaju wyposażenia wymiennego. W tym miejscu należy wyróżnić pociski typu powietrze-powietrze ASRAAM i AMRAAM, a także pociski powietrze-ziemia HARM, Apache, Maverick i PGM100.
Pod względem środków obronnych oraz pozostałych systemów elektronicznych samolot wyposażony jest w radar RBE2 z pasywną anteną fazowaną, opracowany przez firmę Thales, który posiada funkcje „look-down” i „shoot-down”. W uproszczeniu oznacza to, że jeżeli jakiekolwiek cele powietrzne znajdują się na mniejszych wysokościach niż Rafale radar RBE2 wykryje je, co z kolei pozwoli pilotowi je zestrzelić. Samolot jest również wyposażony w radar Saturn o ultra-wysokiej częstotliwości, który zapewnia szyfrowanie głosu.
Dassault Rafale w boju
Samolot ma bogatą historię bojową. Jeśli chodzi o kraj macierzysty, to maszyna weszła do służby we francuskiej Marine nationale na początku 2000 roku i brała udział w operacjach w Libii, Mali, Afganistanie, Iraku i Syrii. Wcześniej, przez wiele dekad kraje na całym świecie zwracały się do USA lub Rosji w zakresie potrzeb lotniczych. Francuski samolot stanowi solidną alternatywę dla tych sił zbrojnych, które nie chcą polegać na jednym kraju, dostarczającym im myśliwce. Rafale będący myśliwcem generacji 4.5, w przeciwieństwie do nowocześniejszego F-35 nie korzysta z technologii stealth i zaawansowanych czujników. Mimo tego maszyna okazuje się być bardzo solidną platformą, która ma spory potencjał bojowy.
Problemy z produkcją
Pozostaje pytanie czy rosnące zamówienia na Rafale nie spowodują opóźnień w ich dostawach. Francuski producent – firma Dassault Aviation musi starać się nadążyć za popytem, a największym problemem mogą okazać się ograniczenia w łańcuchu dostaw komponentów niezbędnych do produkcji samolotów.
Dane techniczne Dassault Rafale
| Producent | Dassault Aviation |
| Typ | Wielozadaniowy myśliwiec |
| Kraj pochodzenia | Francja |
| Pierwszy lot | 1986 |
| Wejście do służby | 2000 (Marynarka Wojenna Francji) |
| Załoga | 1 (Rafale C, Rafale M) lub 2 (Rafale B) |
| Długość | 15.27 m |
| Rozpiętość skrzydeł | 10.90 m |
| Wysokość | 5.34 m |
| Powierzchnia skrzydeł | 45.7 m² |
| Masa własna | 10,300 kg |
| Maksymalna masa startowa | 24,500 kg |
| Prędkość maksymalna | 1.8 Mach (2,223 km/h) |
| Zasięg | 3,700 km (z dodatkowymi zbiornikami paliwa) |
| Promień działania | 1,852 km |
| Pułap operacyjny | 15,240 m |
| Silniki | 2 × Snecma M88-2 turbowentylatorowe |
| Ciąg jednostkowy | 50 kN każdy (75 kN z dopalaniem) |
| Uzbrojenie | ASRAAM, AMRAAM (pociski powietrze-powietrze); HARM, Apache, Maverick, PGM100 (pociski powietrze-ziemia); inne uzbrojenie zależne od misji na 14 węzłach uzbrojenia |
Bibliografia
- Dassault Aviation. Hasło R. https://www.dassault-aviation.com/en/defense/rafale/
- Jane’s Defence Weekly. „Dassault R. Aircraft Profile.” Jane’s Defence Weekly. https://www.janes.com/defence/equipment/dassault-rafale-aircraft-profile
- Air Recognition. „Dassault R. Multirole Fighter Aircraft.” Air Recognition. https://www.airrecognition.com/dassault_aviation_rafale_france_multirole_fighter_aircraft.html
- European Defence Review. „Dassault R.: The Versatile French Fighter.” European Defence Review. https://www.edrmagazine.eu/dassault-rafale-the-versatile-french-fighter
- Encyklopedia Techniki Wojskowej. Encyklopedia Techniki Wojskowej. https://encyklopedia-techniki-wojskowej.pl/rafale/
- Polskie Lotnictwo Wojskowe. „Przyszłość francuskiej armii powietrznej.” Polskie Lotnictwo Wojskowe. https://www.polskie-lotnictwo-wojskowe.pl/rafale-przyszlosc-francuskiej-armii-powietrznej/
- Głos Weterana. „R.– przegląd możliwości.” Głos Weterana. https://www.glosweterana.pl/rafale-przeglad-mozliwosci/
- Zbrojenia. „D. R – francuski myśliwiec wielozadaniowy.” Zbrojenia. https://www.zbrojenia.pl/dassault-rafale-francuski-mysliwiec-wielozadaniowy/