Sylwetki polskich samolotów: RWD-5

W serii Sylwetki polskich samolotów przyszedł czas na przedstawienie samolotu RWD-5. Sportowy samolot RWD-5 był pierwszym modelem RWD (Rogalski-Wigura-Drzewiecki) skonstruowanym po przeniesieniu Warsztatów Sekcji Lotniczej z Politechniki Warszawskiej na lotnisko Okęcie. Inżynierowie Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki zaprojektowali ten samolot w 1930 roku jako rozwinięcie modelu RWD-4, wprowadzając przede wszystkim zmiany w kadłubie. Użycie silnika z cylindrami wiszącymi poprawiło widoczność do przodu. Kadłub, po raz pierwszy w konstrukcjach RWD, był spawany z rur stalowych. Budowę prototypu rozpoczęto jesienią 1930 roku.

Prototyp RWD-5

Prototyp, sfinansowany przez Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, został oblatany 7 sierpnia 1931 roku. Był wyposażony w silnik Cirrus „Hermes II B”. Wyróżniał się od późniejszych wersji płaskimi szybami przedniej kabiny i wahaczowym podwoziem z amortyzacją sznurem gumowym wewnątrz kadłuba. W sierpniu 1931 roku M. Pronaszko na RWD-5 zdobył 1. miejsce w III Locie Południowo-Zachodniej Polski. W IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych (25 września – 1 października 1931 roku) F. Żwirko i S. Wigura zajęli 1. miejsce. W 1932 roku prototyp przeszedł modyfikacje, które polegały na zmianie podwozia, ponadto przód kabiny wyposażono w wypukłą szybę, a silnik zastąpiono modelem Cirrus „Hermes IV”. Do 1933 roku prototyp wylatał 300 godzin. Sukcesy prototypu sprawiły, że RWD-5 został uznany za najlepszy polski samolot sportowy. Jesienią 1932 roku zbudowano dla Aeroklubu Warszawskiego dwa egzemplarze RWD-5, nazwane „Kolejarz” i „Kolejarz II”, ufundowane przez kolejarzy. Pod koniec 1932 roku samolot został zaprezentowany na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu. W 1936 roku „Kolejarz” otrzymał silnik de Havilland Gipsy Major.

Lot nad Atlantykiem

W 1933 roku samolot RWD-5 został wybrany do wykonania lotu przez Atlantyk przez kpt. Stanisława Skarżyńskiego. 28 marca 1933 roku oblatano jego jednomiejscową wersję, oznaczoną jako RWD-5 bis z numerem SP-AJU, przystosowaną do lotów długodystansowych. W samolocie tym, zamiast miejsca pasażera, zamontowano dodatkowy zbiornik paliwa. Również w skrzydłach zamontowano dodatkowe zbiorniki, co zwiększyło jego zasięg do około 5000 km. Usunięto drzwi i okna w tylnej kabinie.

15 kwietnia 1933 roku S. Skarżyński wykonał próbny lot dookoła Polski na dystansie 1650 km. W dniach 27 kwietnia – 24 czerwca 1933 roku przeleciał z Warszawy do Rio de Janeiro, pokonując łącznie 17 855 km, w tym 7-8 maja 1933 roku nad Atlantykiem Południowym z St. Louis w Afryce do Maceio w Brazylii (3582 km) w czasie 20 godzin i 30 minut, ustanawiając tym samym międzynarodowy rekord odległości bez lądowania dla samolotów o masie własnej do 450 kg. Był to pierwszy udany przelot Polaka przez Atlantyk. Samolot powrócił drogą morską, a z Bolonii do Łodzi i Warszawy – powietrzną. SP-AJU, nazwany „Amerykanką”, został później podarowany Skarżyńskiemu przez polskie społeczeństwo. Przerobiono go wtedy na dwumiejscowy, usuwając dodatkowe zbiorniki. We wrześniu 1939 roku samolot został pozostawiony na lotnisku we Lwowie i przejęty przez lotnictwo radzieckie.

Historia RWD-5 po 1939 roku

Samoloty RWD-5 były również używane w ośrodkach i obozach Lotniczego Przysposobienia Wojskowego. Pod koniec sierpnia 1939 roku zostały przydzielone armii. We wrześniu były wykorzystywane jako samoloty łącznikowe, m.in. przez: Pluton Łącznikowy nr 6, Pluton Łącznikowy nr 10 oraz Pluton Łącznikowy Dowódcy Armii „Lublin”. Jedna maszyna została ewakuowana 7 września 1939 roku do Brześcia, a następnie 17 września do Czerniowiec, skąd 18 września mjr E. Wyrwicki przyleciał nią z Rumunii do oblężonej Warszawy. Co najmniej jeden uszkodzony samolot trafił w ręce Niemców.

Dane techniczne samolotu RWD-5

Galeria

Bibliografia

1. Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
2. Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
3. Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
4. pl.wikipedia.org – hasło: RWD-5